4. Wykład dr. Naleźniaka

Wykład z historii
        19 września gościliśmy w szkole pana dr Pawła Naleźniaka pracownika Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Krakowie. Okazją do spotkania była, przypadająca 17 września, 84 rocznica agresji sowieckiej na Polskę.

        1 września 1939 roku rozpoczęła się II wojna światowa, która pochłonęła ponad 60 mln ofiar. III Rzesza, pod przywództwem Adolfa Hitlera, napadła na Polskę. W konsekwencji zawartego pomiędzy III Rzeszą a Związkiem Socjalistycznych Republik Sowieckich paktu Ribbentrop-Mołotow, 17 września 1939 r. do Polski wkroczyła także Armia Czerwona. Hitler i Stalin podzielili się Polską oraz ustalili strefy wpływów w Europie Środkowo–Wschodniej.

        Wkroczenie wojsk sowieckich było dla ówczesnego rządu zaskoczeniem. Gen. Edward Rydz-Śmigły, pełniący obowiązki Naczelnego Wodza, wydał dyrektywę ogólną zabraniająca walk z wkraczającą Armią Czerwoną, z wyjątkiem zaatakowania oddziałów polskich bądź próby ich rozbrojenia i nakazująca wycofywanie się w kierunku Rumunii i Węgier.

        W bardzo ciekawy sposób pan dr Naleźniak opowiedział nam o bohaterach tamtych wydarzeń. Do rangi symbolu przeszła obrona Grodna (20–21 września), którego bronili żołnierze, harcerze, a także zwykli mieszkańcy. Bohaterem walk został 15-letni Tadeusz Jasiński, który przez Rosjan został użyty jako „żywa tarcza”. Oswobodzony przez miejscowe nauczycielki niestety nie przeżył – zmarł z powodu odniesionych ran.

       Do historii przeszedł bój pod Kodziowcami (w nocy z 21 na 22 września) stoczony pomiędzy pułkiem ułanów a sowieckim oddziałem pancernym, czy dwudniowa bitwa pod Szackiem (28–29 września) stoczona przez oddziały Korpusu Ochrony Pogranicza pod dowództwem gen. Wilhelma Orlik-Rückemanna.

       Mimo bohaterskiej postawy Polacy nie mieli szans w starciu z dwoma agresorami. Tysiące polskich żołnierzy dostało się do sowieckiej niewoli. 28 września Niemcy i ZSRR podpisały traktat o przyjaźni i granicach, na mocy którego ustaliły podział terytorium Polski. Ziemie, które wtedy przypadły Sowietom (tzw. Kresy Wschodnie) nigdy już nie powróciły w granice Polski. Do Polski nie powróciło również ponad 21 tysięcy polskich obywateli, którzy z rozkazu Stalina zostali zamordowani na wiosnę 1940 r. (zbrodnia katyńska).

      Wykład zrobił na nas ogromne wrażenie. Dzięki takim spotkaniom możemy poznawać historię Polski i jej bohaterów, którzy przelewali krew, abyśmy mogli żyć w wolnym, niepodległym kraju.

Agnieszka Wawro