Gen. Zygmunt Piasecki
Generał Piasecki
Życiorys
Generał Zygmunt Piasecki urodził się 14 grudnia 1893 roku w majątku Szafarnia w powiecie rypińskim. Ukończył Szkołę Handlową we Włocławku, a następnie studiował matematykę na Politechnice Lwowskiej oraz rolnictwo w Dublanach – stąd jego pseudonim „Dublańczyk”. W czasie studiów zapisał się do Związku Walki Czynnej i Związku Strzeleckiego „Strzelec”, który działał na terenie Lwowa. W sierpniu 1914 roku został ułanem Beliny-Prażmowskiego. W 1916 roku awansował na stopień podporucznika.
Po kryzysie przysięgowym został internowany - przebywał w Szczypiornie, a następnie w Łomży. W 1918 roku organizował w Lublinie 7. Pułk Ułanów Lubelskich im. gen. Kazimierza Sosnkowskiego, tam też uzyskał stopień porucznika.
Walczył o wschodnie granice II Rzeczypospolitej: pod Lidą, Mołodecznem, Wilejką, Berezyną oraz Dyneburgiem. W 1919 roku został awansowany do stopnia rotmistrza, z początkiem 1920 roku - mianowany zastępcą 7. Pułku Ułanów Lubelskich. W tym samym roku objął jego dowództwo.
W czasie wojny polsko-bolszewickiej wsławił się w bitwie pod Cycowem. 16 sierpnia 1920 roku otrzymał stopień majora, pod koniec sierpnia został dowódcą IV Brygady Jazdy, z którą walczył m. in. w bitwie nad Niemnem.
W lutym 1921 roku Zygmunt Piasecki ponownie objął dowództwo 7. Pułku Ułanów. Funkcję tę pełnił aż do 1929 roku. W 1924 roku awansował na stopień podpułkownika, cztery lata później był już pułkownikiem Wojska Polskiego.
W czasie przewrotu majowego opowiedział się po stronie Józefa Piłsudskiego. W 1929 roku objął dowództwo XVII Brygady Kawalerii w Hrubieszowie. W tym czasie ukończył kurs dla wyższych dowódców w Centrum Wyższych Studiów Wojskowych w Warszawie, a następnie został mianowany dowódcą V Samodzielnej Brygady Kawalerii w Krakowie. 1 stycznia 1938 roku otrzymał awans do stopnia generała brygady.
W czasie wojny obronnej w 1939 roku generał Piasecki dowodził Krakowską Brygada Kawalerii. Po bitwie pod Tomaszowem Lubelskim dostał się do niewoli niemieckiej. Od 6 października 1939 roku do 29 kwietnia 1945 roku przebywał w obozie Murnau. Po wyzwoleniu udał się do Włoch, skąd w 1946 roku wyjechał do Nicei, gdzie mieszkał aż do śmierci. Zmarł 26 stycznia 1954 roku.
Generał Zygmunt Piasecki jest trzykrotnym kawalerem Orderu Virtuti Militarii klasy V, IV i III. Wśród wielu odznaczeń należy wymienić także Krzyż Niepodległości, trzykrotnie Krzyż Walecznych, francuską Legię Honorową V klasy i wiele innych.
O wielu lat nasza szkoła współpracuje z Fundacją Pałac w Ryczowie. Wspólnie podjęliśmy wiele inicjatyw, które upamiętniały tę wybitną postać: Żywe Obrazy, Małopolskie Dni Dziedzictwa Narodowego, żywe lekcje historii. Spotkania te dostarczają uczniom wiedzy na temat historii Polski, dzięki tym spotkaniom mogą również poznać historię swojej Małej Ojczyzny.
Agnieszka Wawro
Nasze prace o Generale - filmy na podstawie prezentacji
Orszak Dziejów - Przystanek przy pałacu. Prezentacja gen. Z. Piaseckiego.
17. Otwarcie Sali Mundurowej w Pałacu w Ryczowie
Pałac w Ryczowie
Otwarcie sali mundurowej
20 października 2024 r. w pałacu w Ryczowie, w Izbie Pamięci gen. Zygmunta Piaseckiego otwarto salę mundurową. Pierwsza część uroczystości odbyła się w kościele MB Królowej Polski, gdzie msza św. w intencji śp. Zygmunta Piaseckiego zgromadziła rodzinę Generała, władze samrządowe, poczty sztandarowe ułanów z wielu miejsc Polski, poczty sztandarowe OSP Ryczowa, Półwsi, Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Ryczowie, zaproszonych gości, mieszkańców gminy i ryczowian.
Kawaler Orderu Virtuti Militari
Generał Zygmunt Piasecki związany z Ryczowem jako ostatni właściciel pałacu w Ryczowie jest nade wszystko ważną postacią dla historii Polski i regionu. Na stronie internetowej Instytutu Pamięci Narodowej widnieje w dokumencie 100 bohaterów na 100-lecie Bitwy Warszawskiej.
Zygmunt Piasecki ukończył szkołę handlową we Włocławku, studiował na Politechnice Lwowskiej i Akademii Rolniczej w Dublanach, stąd jego pseudonim „Dublańczyk”. W czasie studiów zapisał się do Związku Walki Czynnej i Związku Strzeleckiego „Strzelec”, który działał na terenie Lwowa. W 1914 roku został ułanem Bieliny-Prażmowskiego, 1. Pułku Ułanów Legionów Polskich. Po kryzysie przysięgowym został internowany i przebywał w Szczypiornie (lipiec–grudzień 1917), a następnie w Łomży (grudzień 1917–sierpień 1918). W 1918 r. był w Wojsku Polskim jednym z organizatorów 7. Pułku Ułanów Lubelskich, dowódcą szwadronu, od stycznia 1920 r. zastępcą dowódcy pułku, od 6 lipca dowódcą pułku, od 26 sierpnia do 18 października 1920 r. dowódcą IV Brygady Jazdy, następnie do marca 1929 roku ponownie dowódcą 7. Pułku Ułanów Lubelskich. Walczył o wschodnie granice II Rzeczypospolitej: pod Lidą, Mołodecznem, Wilejką, Berezyną oraz Dyneburgem. W czasie wojny polsko-bolszewickiej wsławił się w bitwie pod Cycowem. Od marca 1929 r. był dowódcą 17. Brygady Kawalerii, od marca 1930 r. dowódcą 5. Samodzielnej Brygady Kawalerii (1 kwietnia 1937 r. zmieniła nazwę na Krakowską Brygadę Kawalerii). Na jej czele walczył w kampanii polskiej 1939 roku. Po bitwie pod Tomaszowem Lubelskim dostał się do niewoli niemieckiej. W oflagu w Murnau przebywał do końca II wojny światowej. Od 1945 roku do kwietnia 1946 r. pozostał w dyspozycji dowódcy 2 Korpusu Polskiego. Wyemigrował do Francji. Zmarł w Nicei w 1954 roku, pochowano go na cmentarzu Caucade w Nicei. Grób został wpisany do ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski. Zygmunt Piasecki miał wspaniałą karierę wojskową; awansował od podporucznika (1916), porucznika (1918), rotmistrza (1920), majora (1920), podpułkownika (1923), pułkownika (1928), po generała brygady (1937). Generał Zygmunt Piasecki jest trzykrotnym kawalerem Orderu Virtuti Militari klasy V, IV i III oraz odznaczeń, m.in. Krzyża Niepodległości, trzykrotnie Krzyża Walecznych, francuskiej Legii Honorowej V klasy.
Pamięć historyczna
Rodzina Generała bierze odpowiedzialność za kultywowanie pamięci o Zygmuncie Piaseckim związanym z Ryczowem. Niestrudzenie to zadanie wykonuje Marta Tarabuła, wnuczka Generała, prezes Fundacji Pałac w Ryczowie. Efektem jej starań jest Izba Pamięci, otwarta w 2014 r. w ryczowskim pałacu i sala mundurowa, zaprezentowana po raz pierwszy publicznie 20 października 2024 roku w Ryczowie. W tym pomieszczeniu zobaczyć można m.in. mundury Generała, płaczcze oraz przedmioty osobistego użytku: zestaw do palenia tytoniu, flakoniki po wodzie toaletowej, materiały piśmiennicze, listy do Generała. 20 października br. pamięć o Generale znów odżyła.
Komitet honorowy uroczystości tworzyli: Mariusz Krystian, poseł na sejm RP, Iwona Gibas, członek Zarządu Województwa Małopolskiego, Dorota Fryc-Piętak, dyrektor Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Ryczowie, Andrzej Kukawski, prezes Rodziny Pułkowej 8 Pułku Ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego, Franciszek Żmudzki, rotmistrz Kawalerii Ochotnicej w barwach 8 Pułku Ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego, Włodzimierz Wowa Brodecki, prezes Krakowskiego Klubu Jazdy Konnej. Natomiast patronat honorowy nad uroczystością objął Krzysztof Byrski, wójt gminy Spytkowice. Do uświetnienia wydarzenia przyczynilły się: reprezentacje szwadronów Kawalerii Ochotniczej nawiązujących do tradycji pułków pod dowództwem Zygmunta Piaseckiego, Koło Gospodyń Wiejskich z Ryczowa i młodzież szkolna.
Program patriotyczny przygotowany pod kierunkiem Agnieszki Wawro, Andrzeja Gruszczyńskiego i Adama Krystiana zatytułowany „Ślad Generała Zygmunta Piaseckiego w Ryczowie” przeplatał fakty o Generale z wierszem i refleksyjną pieśnią, zachęcającą do miłości Ojczyzny. Nad organizacją ze strony szkoły czuwały- Agnieszka Rybarczyk i Agnieszka Szwed-Maj. W programie artystycznym, w prezentacji usłyszeliśmy głos śp. Zofii Piaseckiej-Tarabuły wspominającej Ojca, zobaczyliśmy także efekty wspólnych działań wynikających ze współpracy szkoły z Fundacją Pałac w Ryczowie. Rotmistrz Franciszek Paweł Żmudzki z kolei zaprezentował zgromadzonym replikę zaginionego w 1939 roku sztandaru 8 Pułku Ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego. Jest nadzieja, zdaniem rotmistrza, że sztandar 8 Pułku Ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego jeszcze się odnajdzie.
Dorota Fryc-Piętak
